Dialectic and Intersection of Sufism and Kalam in the First and Second Centuries of Hijri

Main Article Content

Yogi Prana Izza

Abstract

This article seeks to examine the dialectic of Sufism orientation and Kalam with a special focus on the intersection between these two realms during the First and Second Hijri centuries. Consequently, three aspects, which are the background and chronology of the intersection, the issues that arose in it, as well as the associated characteristics, were emphasized. The study revealed that the political, sociological, intellectual, and academic factors became the background of the intersection between Sufism and Kalam in the First and Second Hijri centuries. Also, the main issues developed were faith or īmān, infidelity, or kufr, and the problems of human deeds, known as af‘āl al-‘ibād. Other issues were the relationship of the essence or dhāt, as well as the divine attributes or ṣifāt of Allah. Meanwhile, the three characteristics of the intersection that were mapped were, first, the interrelation of doctrine and political attitudes. This interrelation means that a strong correlation, or even integration, exists between the doctrine of a sect, known as firqah, and political attitudes. Second, a thematic theological interconnection signified that there were common issues discussed in matters of theology. Third, a rational debate based on rational approaches indicated that the conflict of thoughts that occurred was essentially a dialogue as it was not on a different study line but in the same area.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

How to Cite
Izza, Yogi Prana. “Dialectic and Intersection of Sufism and Kalam in the First and Second Centuries of Hijri”. Teosofi: Jurnal Tasawuf dan Pemikiran Islam 10, no. 1 (June 1, 2020): 97–124. Accessed April 27, 2024. https://jurnalfuf.uinsa.ac.id/index.php/teosofi/article/view/1482.
Section
Articles

References

‘Abbās, Iḥsān. al-Ḥasan al-Baṣrī: Sīratuhu, Syahsiyatuhu, Ta‘ālimuhu wa Arāuhu. Mesir: Dār al-Fikr al-Arabī, n.d.

‘Ābid, Aḥmad Maḥmūd Muḥammad. “al-‘Aql bayn al-Firaq al-Islāmīyah Qadīman wa Ḥadīthan”. Cairo--al-Jāmi’ah al-Islāmīyah-Gaza, 2010.

‘Adawī (al), Muṣṭafā. al-Ṣaḥīḥ al-Musnad min Aḥādīth al-Fitan wa al-Malāhim wa al-Fitan. Riyad: Dār al-Hijrah li al-Nashr wa al-Tawzī‘, 1991.

‘Afīfī (al), Abū al-A‘lā. al-Taṣawwuf: al-Thawrah al-Rūḥīyah fī al-Islām. Cairo: ‘Aqlān ‘Arabīyah li al-Nashr wa al-Tawzī‘, 2017.

‘Alī, Fāliḥ ‘Alī. “Ilm al-Kalām wa Atharuhu ‘alā al-Taṣawwuf fī al-Islām,” Majallah Kulliyat al-Adab, 95, 2011.

‘Asākir, Abū Qāsim ‘Alī b. Tārīkh Madīnah Dimasq, Vol. 18. Beirut: Dār al-Fikr, 1995.

Asfahānī (al), Abū Nu‘aym. Ḥilyat al-Awliyā’ wa Ṭabāqāt al-AṢfiyā’, Vol. 2. Cairo: Maṭba‘at al-Sa‘ādah, 1979.

Athīr (al), ‘Izz al-Dīn Abī al-Ḥasan ‘Alī b. al-Kāmil fī al-Tārīkh, Vol. 4. Beirut: Dār al-Kitāb al-‘Arabī, 1987.

Azdī (al), Ma‘mar b. Rāshid. al-Jāmi‘. Pakistan: al-Majlis al-‘Ilmī, 1983.

Badawī, ‘Abd al-Raḥmān. Tārīkh al-Taṣawwuf al-Islāmī min al-Bidāyah ḥattā Nihāyat al-Qarn al-Thānī. Kuwait: Wakālat al-Matbū‘āt, 1975.

Baghdādī (al), al-Qāhir b. Ṭāhir b. Muḥammad. al-Farq bayn al-Firaq. Cairo: Maṭba‘at al-Madanī, n.d.

Barqān, Ibrāhīm M. Khālid. “Ibn al-Kullāb wa Mawqifuhu min Mas’alat al-Ṣifāt al-Ilāhīyah,” Majallah Dirāsāt Ulūm Syarīah wa al-Qānūn, 1, 2010.

Basyūnī, Ibrāhīm. Nash’at al-Taṣawwuf al-Islāmī. Mesir: Dār al-Ma‘ārif, n.d.

Bukhārī (al), Muḥammad b. Ismāil. al-Jāmi‘ al-Ṣaḥīḥ, Vol. 9. Jeddah: Dār Ṭuk al-Najāh, n.d.

Dhahabī (al), Shams al-Dīn Muḥammad b. Aḥmad. Siyar A‘lām al-Nubalā’, Vol. 14. Cairo: al-Maktabah al-Tawfiqīyah, n.d.

Fayyūmī (al), Muḥammad Ibrāhīm. al-Khawārij wa al-Murji‘ah. Cairo: Dār al-Fikr al-Arabī, 2003.

Ḥanbal, Aḥmad b. Muḥammad b. al-‘Ilal wa Ma‘rifat al-Rijāl, Vol. 3. Riyad: Dār al-Khanī, 2001.

-----. Musnad Aḥmad b. Ḥanbal, Vol. 3. Beirut: Mu’assasat al-Risālah, 2001.

Huda, Miftahul. “Epistemologi Tasawuf dalam Pemikiran Fiqh al-Sya‘rānī,” Ulumuna, Vol. 15, No. 2, 2010.

‘Ilāl, Khālid Kabīr. al-Ṣaḥābah al-Mu‘tazilūn li al-Fitnah al-Kubrā. Aljazair: Dār al-Balāgh, 2003.

Isfarāyīnī (al), Abū Muẓaffar. al-Tabshīr fī al-Dīn wa Tamyīz al-Firqah al-Nājiyah ‘an al-Firaq al-Hālikah. Cairo: al-Maktabah al-Azharīyah li al-Turāth, n.d.

Jabbār (al), al-Qāḍī ‘Abd. Faḍl al-I‘tizāl wa Ṭabaqāt al-Mu‘tazilah wa Mubāyinatuhum Lisāir al-Mukhālifin. Tunis: Dār al-Tūnisīyah li al-Nashr, n.d.

Jābirī (al), Muḥammad ‘Ābid. al-Muthaqqafūn fī al-Ḥadārah al-‘Arabīyah: Miḥnah Ibn Ḥanbal wa Nakbah Ibn Rushd. Beirut: Markaz Dirāsāt al-Waḥdah al-‘Arabīyah, 2000.

Jamaluddin. “Perkembangan dan Pengaruh Pemikiran Teologi Mu‘tazilah tentang Kemakhlukan al-Qur’ān,” Thaqafiyyat, Vol. 16, No. 1, 2015.

Jamrah, Suryan A. Studi Ilmu Kalam. Jakarta: Prenadamedia Group, 2015.

Jawzī (al), Jamāl al-Dīn Abī al-Farj b. Adāb al-Ḥasan al-Baṣrī wa Zuhduhu wa Mawā’iḍhu. Lebanon: Dār al-Nawādir, 2008.

-----. Ṣifat al-Ṣafwah, Vol. 2. Cairo: Dār al-Ḥadīth, 2000.

Kalābadhī (al), Abū Bakr Muḥammad. al-Ta‘arruf li Madhhab Ahl al-Taṣawwuf. Beirut: Dār al-Kutub al-‘Ilmīyah, 1993.

Kartanegara, Mulyadhi. Lentera Kehidupan. Bandung: Mizan, 2017.

Kathīr, Abū al-Fidā ‘Imād al-Dīn Ismāil b. al-Bidāyah wa al-Nihāyah, Vol. 9. Beirut: Dār al-Ma’ārif, 1990.

Khālid, Ḥusayn Jābir Bani. “Murtakib al-Kabīrah min Manẓūr Islāmī bayn al-Ya’s wa al-Rajā’,” al-Majallah al-Urdūnīyah fī al-Dirāsat al-Islāmīyah, 3, 2011.

Khallāl (al), Abū Bakr Aḥmad. al-Sunnah, Vol. 2. Riyad: Dār al-Rāyah li al-Nashr wa al-Tawzī‘, 1989.

Khan, Khadrat Inayat. Ta‘ālīm al-Mutaṣawwifīn. Damaskus: Dār al-Farqad, 2008.

Khayalayah, Mūsā Aḥmad Ibrāhīm. Jāmi‘ Ma‘mar b. Rāshid: Dirāsah wa Taḥqīq. Jāmi‘ah al-Quds, 2018.

Makkī (al), Abū Ṭālib. Qūt al-Qulūb fī Mu‘āmalat al-Maḥbūb wa Waṣf Ṭarīq ilā Maqām al-Tawḥīd, Vol. 1. Cairo: Maktabat al-Turāth, 2001.

Manẓūr (al), Muḥammad b. Mukrim b. Mukhtaṣar Tārīkh Dimasq li Ibn ‘Asākir, Vol. 6. Damaskus: Dār al-Fikr, 1983.

Muḥāsibī (al), al-Ḥārith b. Asad. Fahm al-Qur’ān wa Ma‘ānīhī. Beirut: Dār al-Fikr, 1971.

Muhaya, Abdul. “Revitalisasi Ilmu Keushuluddinan dalam Rangka Menghadapi Perubahan Zaman”, At-Taqaddum, Vol. 8, No. 1, 2016.

Munawī (al), ‘Abd al-Ra’ūf. al-Kawākib al-Durrīyah fī Tarājum al-Sādah al-Ṣufīyah, Vol. 1. Cairo: al-Maktabah al-Azharīyah li al-Turāth, n.d.

Murād, Barakāt Muḥammad. al-Musykilāt al-Falsafīyah ‘ind Ibn Ḥazm, al-Baṣrī, wa Ibn Rushd. Riyad: al-Majjalah al-Arabīyah, 2012.

Musṭafā, Aḥmad. Miftāḥ al-Sa‘ādah wa Miṣbāḥ al-Siyādah, Vol. 2. Beirut: Dār al-Kutub al-‘Ilmīyah, 1985.

Nashshār (al), ‘Alī Sāmī. Nash’at al-Fikr al-Falsafī fī al-Islām, Vol. 3. Cairo: Dār al-Ma‘ārif, n.d.

Nasr, Seyyed Hossein. Ideals and Realities of Islam. Chicago: ABC International Group, 1994.

Putra, Andi Eka. “Tasawuf, Ilmu Kalam, dan Filsafat Islam: Suatu Tinjauan Sejarah tentang Hubungan Ketiganya,” al-Adyan: Jurnal Studi Lintas Agama, Vol. 7, No. 2, 2012.

Rayyān, Muḥammad ‘Alī. Tārīkh al-Fikr al-Falsafī fī al-Islām. Alexandria: Dār al-Ma‘rifah al-Jāmīyah, n.d.

Ridho, Miftahur. “Peristiwa Tahkim: Polemik Perselisihan Politik dan Implikasinya”, Humanistika, Vol. 5, No. 1, 2019.

Riyadi, Abdul Kadir. “Dinamika Kemunculan dan Persinggungan Paradigmatik Tasawuf al-Hāris al-Muḥāsibī,” Islamica: Jurnal Studi Keislaman, Vol. 8, No. 2, 2014.

-----. Arkeologi Tasawuf. Bandung: Mizan, 2016.

Rozak, Abdul and Anwar, Rosihan. Ilmu Kalam. Bandung: Pustaka Setia, 2016.

Shahrasatānī (al), Muḥammad b. ‘Abd al-Karīm. al-Milal wa al-Niḥal, Vol. 1. Beirut: Dār al-Kutub al-Ilmīyah, n.d.

Shanqīṭī (al), Sayyid Muḥammad Sādtī. Ḥamalat al-Qur’ān min al-Ṣaḥābah. Cairo: Dār al-Ḥaḍārah li al-Nashr wa al-Tawzī‘, 2007.

Soleh, A. Khudori. “Mencermati Epistemologi Tasawuf,” Ulumuna, Vol. 15, No. 2, 2010.

Syukur, M. Amin and Masyharuddin. Intelektualisme Tasawuf: Studi Intelektualisme Tasawuf al-Ghazali. Semarang: LEMBKOTA, 2014.

Ṭūsī (al), Abū Naṣr al-Sarrāj. al-Luma‘. Mesir: Dār al-Kutub al-Ḥadīthah, 1960.

Ṭabrānī, al-Qāsim Sulaymān b. Aḥmad. al-Mu‘jam al-Kabīr, Vol. 19. Cairo: Maktabah Ibn Taymīyah, n.d.

Ṭayyib (al), Zubaydah. “Isyakālīyah Tarsīm al-‘Aqāid fī al-Fikr al-Islāmī: Mas’alah Khalq al-Qur’ān Anmūdhajan,” Majallat al-Dirāsāt al-‘Aqdīyah wa Muqārnat al-Adyān, Vol. 7, No. 1, 2017.

Tarrād, Majīd Makhlaf. “al-Judhūr al-Fikrīyah li al-Taṣawwuf al-Islāmī,” Majallat al-Turāth al-‘Ilmī al-‘Arabī, 3, 2015.

-----. “Dawr al-Fikr al-Falsafī fī al-Ḥaḍārah al-Arabīyah al-Islāmīyah,” Majallat al-Turāth al-‘Ilmī al-‘Arabī, 36, 2018.

Taymīyah, Taqiy al-Dīn Aḥmad b. al-Fatwā al-Hamwīyah al-Kubrā. al-Riyāḍ: Dār al-Ṣama’ī, 1998.

Wardani, Epistemologi Kalam Abad Pertengahan. Yogyakarta: LKiS, 2003.

Zayd, Naṣr Ḥāmid Abū. al-Ittijāh al-‘Aqlī fī al-Tafsīr: Dirāsah fī Qaḍīyat al-Majāz fī al-Qur’ān ‘ind al-Mu‘tazilah. Beirut: al-Markaz al-Thaqāfī al-‘Arabī, 2003.